Driekus et di jaar 'n boek uitgebrogt mette naam: De Sage van de Geijtereyers! Ier op Vastenavend.nl kredde steeds 'n òòfstuk voorgeschoteld.

Leutege Lezer, Krab of Anderlander........ Ter verduideleking: 'n sage is 'n trediesjeneel volksver'aal mè bovenetuurleke elemente. 't Is korter as 'n sprookje mar bevat 'n kerren van waar'eid..... Ge zij dus gewaarschuwd!

Òòfstuk 4

Wana, Domenicus en Steketee wachte n’in d’ontvangstal van ’t Slikpeleis. Ze zitte n’aan ‘n meterslange goudkleurege tafel op enorreme leunstoele die beklééd zijn mè pèèrs fleweel. Bove de tafel ang d’aan ‘n stevege n`ijzere ketting ’n immens gròòte kristalle kròònluchter. De wande zijn beklééd mè lachspiegels en d’r ange immens gròòte petrette van alle Berregse Vastenavend òògwaardegeidsbekleejers van d’afgelòòpe 70 jaar. In de verte klinke voetstappe die, zo te ore, dichterbij komme. “Zou da d’n Òòg’eid zijn?” vraag Domenicus z’n eige ardop af. Plotseling zwaait de deur ope en klinkt de stem van de Prins; “Wana! Wa zijn ‘k blij dagge d’r zijt. Ge kom d’as geroepe n’or. Neeje, neeje, blef rusteg zitte, ‘k zien dagge versterreking è meegebrocht”, dèèrbij wijzend op Domenicus. “Wa d’ekstra ullep is meer as welkom.” De Prins is gekleed in z’n emelsblauwe kiel mè d’op z’n rug ‘t gouwe visnet, z’n blauwe flewele zuidwester sier z’n òòfd en de witte pluim stik prachteg af, mar boven’al ang z’n gouwe krab prachteg te blinke. IJ ga neve Steketee zitte. Nog voor Wana de kans kreg om iets te zegge, vervolgte de prins: “Vemiddag kreeg ik onverwachs bezoek van Steketee.

En as ij onaangekondegd lengst komt, wil da zegge datter iets sirrejeus aan d’and is.” De stem van d’n Òòg’eid tril d’n bietje. “Steketee kwam me vertelle datter in de bosse van landgoed Lievesberreg de verbijje dage ‘dolende ziele’ zijn gesinjeleerd.” ”Dolende ziele?” Wana zit stijf van schrik in d’r stoel. “Da zal toch nie waar zijn zeker?, mar Òòg’eid, das verschrikkelek nuuws!” Ok Steketee kek t`éél bezurregd en nim d’t gesprek van Prins over: “De dolende ziele belage niks vermoedende wandelèèrs mè d’n geweeklaag van e’k me jou dèèr da deur merreg en béén ga! Mense vluchte n’in peniek ‘t bos uit.” Domenicus die di d’alles aan oort zit ‘n bietje verwonderd te kijke. “Vinde jullie ’t erreg a’k zeg da’k d’r gin mallemoer van begrijp?” “Och kulleke, da kunde gij ok nie wete”, zegt Wana moederlek. “Dolende ziele zijn afkomsteg uit ‘n ver verleeje. Da zit zo; Eeuwe geleeje, rond ’t jaartal 1411 ware de mense n’ier in d’omgeving erreg errem. De mééste n`adde gròòte gezinne. ‘t Ware n’arde werrekers die lange dage makte n’en de n’éénegste vrije dag van de week was zondag. Ze konne mè pijn en moeite d’r òòfd bove water ouwe en adde weineg reeje n`om te lache. D’r was gin vreugde en blijdschap. iederéén was sjaggerijneg. Totdatte Vastenavend wier gebore.” D’r verschijn d’n glimlach op Wana d’r gezicht. “Da sta d’in gin enkel geschiedenisboekske kul, sterreker nog; eigelek is ‘t ’n gròòt g’eim!”
“In dieje tijd was t’r ‘n edelman genaamd Gerrit van de Zanderije, ok wel Gouwe Gerrit genoemd weges de rijkdom die t’ie bezat. IJ was ’t die destijds d’orde van de Geijtereyers stichtte. De leeje van die orde kun d‘t beste vergelijke mette boere van de Leutege Ploeg. De Geijtereyers adde zich as doel gesteld; ’t brenge van de leut en ‘t bescherreme van de Vastenavend, ’t féést der gelijk’eid en saam`oreg’eid. Z’adde ‘n ijzersterreke lijfspreuk die luidde: “’t Sjaggerijn verdwijnt waar de Geijtereyer verschijnt.” Gouwe Gerrit wòònde same mè d’andere Geijtereyers in ‘n gròòte vleugel van ’t Merkiezen’of. Van dèèr uit volbrocht ie z’n kerwei. IJ was in ‘t bezit van ’n prachteg uitgevoerde strijdwage die wier voortgetrokke deur ‘n span van twee enorreme geite. Die strijdwage leek wel ’n bietje op de Blauwe Schuit van nou. Iellek jaar, zo tege de Vastenavend kwam z’n wage n’uit ‘t koets’uis tevoorschijn. Dan wier t’ie éélemaal opgekallefaterd. De bande wiere vernuuwd, de leirieme weer lekker soepel gemakt en al ‘t outwerrek wier in de was gezet. D’asse wiere gesmeerd en tot slot van’t liedje wier ie éélemaal opgewreve zo da t’ie blonk as ‘n spiegel. Da was ’n ééle klus mar alle Geijtereyers droege d’r steentje bij. Da ware nog ‘s tije”, verzucht Wana. De Prins en Steketee knikke n’instemmend. Ze vertel vedder; “Mar ‘t belangrijkste was netuurlijk ’t wape da d’t sjaggerijn moes verdrijve.
Duuzende kilo’s kefetie en serrepetienes wiere n’in de strijdwage gelaaje. De Geijetereyers adde d’r ‘t ééle jaar deur b’oorlek wa werrek aan g’ad en ginge nou mè Gerrit van de Zanderije mee om de leut vanuit de wage rond te strooie. Metter duim aan d’r neus ard roepend: “Agge Mar Leut Et!” En kek Domenicus wa t’r gebeurde; de mense wiere vrolek, ze zonge luidkeels en lachte weer. En da ging zo éél veul jare deur. De Vastenavend was ‘n trediesie geworre. Maar ok de Geijtereyers wiere n’ouwer en ouwer en d’r kwam ‘n tijd datte lillekste ’t tijdeleke voor ‘t eeuwege verwisselde. Zullie ziele krege n’n rustplek in de bosse van lievesberreg. Ze zage d’r uit as kleine gééste mè kort’ errempkes en zonder bééne. Ge kon t’r bekant deuréén kijke. Ze vertòònde d’r eige nooit aan mense en zweefde rusteg rond en leefde gemoedelek mè mekare.”

Tot dat’r op ‘n dag iets afschuweleks gebeurde. ’n Gròòte trol uit Noorwege, genaamd Esmetrolda , was onderweg nar ‘t zuije de weg kwijt gerakt en in ’t Lievesberregbos terecht gekomme. Trolle zijn ééle gemééne wezes die allééneg ‘s nachs tot leve komme. ‘t Zijn aardgééste die in ’n stéén verandere zodra ze deur zonlicht worre beschene. Trolle zijn de méést lilleke wezes die t’r bestaan. Z’ebbe gròòte bulte op d’r lijf en ebbe gròòte blomkòòlore en ‘n gròòte ronde n’errepelneus.” Wana trek t’r ‘n vies gezicht bij. “’t Vermoede beston da deze kwelgéést de waterput van de dolende ziele n`a vergiftegd mè d’azijn. ’N Afschuwelek zuur smakend goedje. Erreme ziele! Toen ze d’r van dronke verwronge zullie gezichte n`en konde z’alléén nog luidkééls jammere. Gelukkeg eb ik die trol toen kenne verdrijve n`en eb ik same mè Gouwe Gerrit de dolende ziele kenne verlosse van d’r gejammer.” Domenicus, de Prins en Steketee zitte mè d’ingouwe n`asem naar Wana te luistere. “’k Vermoed da d’Esmetrolda is truggekeerd”, zee Steketee. “Dèèr is gin twijfel over mogelek”, is ok de mééning van Wana. “We motte die aardgéést voor ééns en altijd verdrijve!” “En”, Wana stik t’r wijsvinger in de lucht, “Me gaan de dolende ziele d’r leut trug geve. Ik weet wamme te doen staat! Kom Domenicus tijd voor aksie!!”


Òòfstuk 7

Leutege Lezer, Krab of Anderlander........ Ter verduideleking; ‘n sage is ’n trediesjeneel volksver’aal mè bovenetuurleke elemente. ‘t Is korter as ’n sprookje mar bevat ‘n kerren van waar’eid..... Ge zij dus gewaarschuwd!

Gerrit van de Zandereije en Domenicus zitte same n’op de bok van de strijdwage. In ‘t schijnsel van de volle maan zien ok zullie ’t landgoed Lievesberreg tevoorschijn komme. Gouwe Gerrit trekt de teugels van de geitjes wa strakker aan, ‘n teke dasse in ’n lagere versnelling motte gaan vliege. “Meneer Gerrit, mag ik u iets vrage?” Domenicus stik z’n vinger op asof dattie in de klas zit. “Oe komme me nou te wete waar in ‘t gròòte Lievesberregbos de dolende ziele d’r eige verschole n’ouwe?” “Das ‘n ééle goeje”, lach Gerrit “En ’t antwoord is éééél simpel;
Me vetrouwe n’op ons ore! De dolende ziele jammere n`en uile vrééselek ard. Me gaan gewòòn op ’t geluid af.” Plotseling steigere de geitjes metter voorpòòte, ‘n teke dasse erreges van schrikke. Dan oor Domenicus Kra kra kra, ’t geluid van Wana’s kraai! En jewel or, Wana kom van gròòte òògte richting de strijdwage n’aan vliege. Ze blef op d’r bezem perrelel aan de linkerkant van de strijdwage vliege. “Van onze gemééne trol Esmetrolda is alléén nog snot over!”, roep ze naar Gerrit en Domenicus. “’t Sap van de wilde geranium è z’n werrek goed gedaan. Nou de dolende ziele nog!” “Me gaan ze d’r leut trug geve Wana!”, roep Gerrit trug. “Domenicus, klim d’evekes over de bok de wage n’in en mak avvast de zakke mè kefetie en serrepetienes ope” “Ai, ai kapitein” Domenicus mak t‘n saluerende beweging richting z’n òòfd. “Opdracht begrepe!” Wana geniet t’r enorrem van om Domenicus zo in z’n illement te zien. IJ spring d’in één beweging over de rugleuning en beland mè d’n smak tusse de leutbrengers. De zakke zijn mè koorde dichtgebonne. Ijvereg begin Domenicus de knòòpe n`en strikke los te make. Zuvveul kefetie ettie nog nooit van ze levesdage gezien. Wa zou Spuit Ellef dèèr blij mee zijn! En al die serrepetienes, dèèr kunde wel onderd fééstzale mee versiere. “Domenicus, luister d’eve” De stem van Gerrit klinkt sirrejeus.
Amme zo sebiet bove de bòòme vliege, lat oew eige dan nie van de wijs brenge deur ‘t gejammer van de dolende ziele. Ik geef ‘n teke wanneer dagge ken beginne. Dan doe d’eerst oew dumke aan oew nuske, kek zo!” En Gerrit doe persies voor oe da d’t mot. “Dan roepte zo ard as dagge ken: Agge mar leut et! Mè d’oew ander n’and pakte dan flink wa kefetie of serrepetienes die ge dan over zullie deurzichtege lijve strooit. En da motte blijve doen todda d‘t jammere stopt. Da’s ‘n ééle verantwoordelek’eid Domenicus, durfde gij da d’aan?” “’k Eb wel voor éétere vure gestaan”, zeg Domenicus stoer. “’k Eb zellefs bij Wana op d’r bezem gevloge.” Z’n woorde zijn amper uitgesproke n’of d’r klink vanuit de verte ‘n erbarmelek geluid da steeds luijer en luijer wor. ’t Doe zeer aan z’n ore n’en ‘t liefst zou t’ie z’n vingers in z’n ore ebbe gestopt zo dattie ‘t vrééseleke gejammer nie oefde t’ore. “Domenicus, blef bij de les!” roep Gerrit vanaf de bok. “’iK tel tot drie en dan beginne me. Één, twee,.. DRIE!”, “Agge mar leut et!” Mè z’n dumpke n’aan z’n nuske schreeuwt Domenicus de longe n’uit z’n lijf. Mè z’n rechter and strooit ie ande vol kefetie en serreptienes over de ziele, n’en ij blef mar roepe: “Agge mar leut et!, Agge mar leut et!..” Kilo’s kefetie en serrepetienes dale neer over de ziele. En dan,.. dan gebeur d ‘t.

‘t Gejammer verstomd. ‘t Ga langzaam over in gelach. Eerst éél zachjes, dan wa d’arder. De dolende ziele lache n’en trane strome n’over d’r kleine wangeskes. En onder de strijdwage, diep in ‘t Lievesberregbos roepe z’as één koor: “AGGE MAR LEUT ET!, Agge mar leut et! En dagge bedankt zijt da witte!” “Domenicus, t’is lang geleeje da’k zo’n drukke nacht eb meegemakt”, zee Wana. Ze vlieg nog steeds neve de strijdwage. De Kraai upt van links naar rechts over d’r schouwer. “Gelukkeg ebbe Gerrit en gij de dolende ziele d’r leut weer trug kenne geve. Stel d’oew eige voor da d’t nie gelukt was. Och dèèr motte toch nie aan denke! Mar één ding weet ik zeker; wa zulde gij op school ‘n òòp te vertelle n’ebbe! Maar de nacht is nog nie verbij, k’eb nog ‘n verrassing voor oe....!
Agge ‘t leuteg vin, dan neem ik oe mee naar één van de mooiste memente van de Berregse Vastenavend kul. Dèèrvoor reize me n’af naar otel de Draak op de Gròòte Mart. Dèèr wor d`iellek jaar op 11-11 ‘s aves om acht ure, in de Sint Mèèrtenschouw ’t errepellòòf verbrand. De Leutege Ploeg gif dèèrmee ‘t startsein voor de kommede Vastenavend. Da wil ik jou zo gèère late zien.” Domenicus è rooie wangeskes van opwinding. “O, Wana méénde gij da d’echt? Netuurluk gaan’k mee, da wil ik voor gin goud misse!” “En vraag t’r iemand of da’k ok mee mag?” Vanaf de bok van de strijdwage klink d’n zware stem van Gerrit. “Netuurlek madde gij mee.” Antwoordt Wana “Da’s nogal wiedes, oe meer ziele n’oe meer vreugd!”